Đã lâu chúng ta mới quay lại mục trường kì 101 trong Scent.
Dạo gần đây, đúng là mùi hương thực sự lên ngôi. Đi đâu tôi cũng ngửi thấy mùi nước hoa. Mạnh hơn, nồng hơn, đa dạng hơn. Trên báo chí cũng nhiều bài viết về nước hoa rất hay, chứ không chỉ viết chung chung như thủa nào, mà thực sự là những bài viết cầu kì kĩ lưỡng tỉ mẩn. Cá nhân tôi đọc cũng thấy bị thu hút. Nước hoa giờ đa diện, thêm nhiều định nghĩa, thêm nhiều phân biệt. Rất dễ lạc đường và nhụt chí nếu bạn là người mới làm quen với thế giới mùi hương mà đã đọc ngay những bài viết quá sâu sắc. 101 lập ra và “trường kì kháng chiến” để lôi kéo chúng ta về lại những cái giản đơn cơ bản.
Tôi từng viết một bài mang tên Có một thế giới mùi hương ẩn dật, với mục đích cùng bạn đọc khám phá một thế giới mùi hương không có ở các khu mua sắm, đó là một thế giới mùi hương ẩn mình mang tên niche perfume. Sau, chính bài viết đó lại “hại” tôi. Một vài nhóm nước hoa tôi tham gia, mọi người hào hứng với thể loại niche perfume, quên dần thể loại nước hoa ở các trung tâm thương mại mang tên designer perfume. Những người yêu nước hoa bỗng nhiên thích tranh cãi nảy lửa xem niche và designer perfume, cái nào hay hơn. Nhắc lại để bạn khỏi quên, designer perfume tức là loại nước hoa được khoác những cái tên nhãn hiệu nổi tiếng như CK, Hugo, Dolce & Gabbana… hay đại loại thế. Đọc đến đây lại có người hỏi thế Tom Ford cũng làm mùi hương, Comme des Garcons cũng làm mùi hương. Vậy họ là designer perfume phải không?
Tôi xin trả lời: Tom Ford làm quần áo, vậy thì cứ xếp vào nhóm designer perfume nhỉ. Có bạn tinh ý thắc mắc tiếp là dòng nước hoa này thường…rẻ và bán tràn lan. Tom Ford thì ngược lại. Tom Ford có dòng bình thường giá khá đắt và dòng Private Blend bán hạn chế hơn, giá rất đắt. Nước hoa của Tom Ford không dễ thấy như của Kenzo hay Hermes. Thế là thế nào?
Chính xác! Tôi chưa bao giờ khẳng định dòng nước hoa thông dụng rẻ hơn dòng nước hoa niche. Không phải cứ niche là đắt, không phải cứ designer là rẻ. Hermes và Chanel đều là những thương hiệu nước hoa quen thuộc dễ tìm dễ thấy, và hoàn toàn không rẻ.
Giờ, các nhà nước hoa designer “nâng tầm” cá tính của mình bằng dòng nước hoa “độc quyền”. Loại này cơ bản đắt hơn, hiếm có khó tìm, thậm chí chỉ bán ở một vài cửa hàng chính. Có thể khẳng định, các nhà nước hoa Pháp là những nhà tiên phong trong phong trào này: Guerlain với rất nhiều bộ sưu tập dành riêng cho các nhân vật lịch sử – cho riêng Paris – cho riêng Trung Đông, Chanel với bộ sưu tập Les Exclusif de Chanel, Dior với La Collection Privée… sau này có thêm Zegna với Essenze, Dolce & Gabbana với The Velvet Collection, Hugo Boss với Boss Collection… và mới nhất là Givenchy với bộ độc quyền mang tên L’Atelier de Givenchy. Tôi nghĩ đây là ý tưởng hay, vì nhiều nhà thời trang có thẩm mỹ và cá tính không hiểu sao lại cứ phải cho ra những mùi hương làng nhàng và không đem lại chút thông điệp lý thú nào. Trào lưu “độc quyền” sẽ đem lại cho những người yêu mùi hương nhiều lựa chọn tốt hơn, giúp cho các nhà thời trang coi trọng khách hàng của họ hơn. Tôi từng gặp rất nhiều fan nước hoa Chanel chỉ biết đến Chance hay Bleu de Chanel, mà không hề biết một thế giới Chanel khác với Coromandel, Cuir de Russie, Sycomore… cũng rất đậm chất Chanel. Thổ lộ thêm, tôi hi vọng sớm thấy Paul Smith hay Burberry có bộ mùi độc quyền kiểu này, thay vì mớ mùi èo uột dễ lẫn hiện tại.
Vậy là quen thuộc nhất, chúng ta có dòng nước hoa thông dụng mang tên Designer. Sau, dòng nước hoa thông dụng có thêm một nhánh con, tạm gọi là dòng nước hoa độc quyền, được chau chuốt hơn, giá đắt hơn, và không bán tràn lan. Bên cạnh dòng Designer, chúng ta có dòng niche. Niche cơ bản là cầu kì, hiếm, và lạ lẫm. Một vài cái tên đại diện cho niche perfume: Amouage, Serge Lutens, Creed, Frederic Malle… Hiện tại, ranh giới giữa designer perfume và niche perfume dần gần nhau hơn. Một phần vì…cái giá. Như đã nói, có rất nhiều nhà nước hoa thông dụng bán nước hoa đắt hơn cả giá nước hoa của các nhà niche perfume. Bên cạnh đó, nhiều nhà nước hoa hiếm đã không còn…hiếm. Người ta dễ dàng thấy Creed đắt đỏ ở khắp nơi: các cửa hàng cao cấp, các trung tâm mua sắm quen thuộc, các trang web bán đồ hóa mỹ phẩm siêu giảm giá.
Lang thang một vòng ở các khu trung tâm thương mại, bạn dễ dàng thử được nước hoa của Gucci, của Creed, của Serge Lutens, thậm chí của… Britney Spears, Hello Kitty hay Justin Bieber. Nhìn kĩ hơn nữa, bạn còn thấy Lady Gaga, One Direction, Mariah Carey, Madonna, Spiderman, Superman… Trong khi tôi vẫn băn khoăn tự hỏi liệu có ai xịt Paris Hilton, P.Diddy không thì nhánh nước hoa mới nổi mang tên Celebrity perfume – nước hoa mang tên những người nổi tiếng đang thực sự phát triển rất tốt, thu lợi vô cùng.
Theo số liệu của NPD Group, một tổ chức nghiên cứu thị trường rất uy tín, trong năm 2013, chỉ riêng tại Mỹ, tổng doanh số kinh doanh nước hoa là 5,2 tỉ đô, thì chỉ riêng dòng nước hoa “sao” đã chiếm khoảng 1,3 tỉ đô. Những Beyoncé, JLO, Adam Levine, David Beckham… đều giàu to nhờ việc giản đơn như không thể giản đơn hơn là gắn cái tên mình vào một lọ thơm thơm nào đó. Tuy nhiên, nếu bạn tò mò sao nào bán nước hoa mang tên mình khấm khá nhất, câu trả lời sẽ khiến bạn shock toàn phần: White Diamonds của “lão bà bà” Elizabeths Taylor. Mùi hương ra đời năm 1992, đến giờ vẫn bán tốt, người ta đã bỏ ra… 1 tỉ đô để mua mùi hương này. Tôi thường ác cảm với dòng nước hoa sao này. Tôi coi việc người ta kiếm tiền bằng cách gắn cái tên của mình cho một mùi hương nhàng nhàng nào đó, rồi nói những câu PR tung hỏa mù, thật không đẹp chút nào. Một sao cá tính và dị biệt như Lady Gaga, phát biểu một câu đại loại là mùi hương của tôi sẽ thật khác biệt và “tanh tưởi”, bởi nó có note… máu tươi rốt cuộc lại chỉ là mùi hương ngọt ngọt của mật ong trộn va ni và hoa quả. Mùi hương không “cách mạng” hay “dị” như Gaga từng phát biểu. Tuy nhiên, không phải sao nào cũng chấp nhận bán cái tên của mình theo cách quá thương mại và buồn tẻ kiểu ấy. Chúng ta có Tilda Swindon “cấu kết” cùng nhà nước hoa Etat Libre d’Orange sáng tạo ra Like This có note bí ngô rất lạ và cuốn hút; trong một vài tháng tới, chúng ta sẽ có Happy là thành quả của Pharrell William kết hợp cùng nhà Comme des Garcons khó đoán. Tôi chợt nhớ ra là ở nhà cũng có một sao có dòng nước hoa riêng mang tên mình. Các bạn có biết người phụ nữ giỏi giang và đáng kính phục đó tên gì không?
Tổng hợp lại là giờ, chúng ta có lựa chọn thông dụng mang tên designer dễ thấy dễ thử, dòng Độc Quyền sẽ ” chát ” và khó tìm hơn, dòng niche dần dần trở nên quen thuộc và “dễ với”, dòng Celebrity bán siêu chạy và có lượng fan hâm mộ khổng lồ. Tôi nghĩ, thay vì bó buộc ở một vài định nghĩa, chúng ta nên xóa bỏ hết. Một mùi hương hợp với bạn không nhất thiết phải đắt hay khó tìm. Một mùi hương ngửi tốt trên da bạn có thể có tên Jay-Z hay Usher. Thậm chí, một quý ông có thể “mặc” Alien của Thierry Mugler, mùi hương nhài quá quyến rũ dành cho phụ nữ, và được giới nữ rất ưa chuộng.
Ai nói nước hoa nữ chỉ dành cho phụ nữ nào?
Như tôi đã nói, chúng ta hãy xóa mọi ranh giới về mùi hương.
