Trong mỗi con người làm nghệ thuật đều có tính cách chung để từ đó các nghệ sĩ phát triển sắc thái riêng của mình. Đó là “sự bảo thủ”. Điều đặc biệt dễ thấy nhất ở các nhiếp ảnh gia thời trang. Tôi nghĩ “bảo thủ” ở đây không giống với “bảo thủ” mà chúng ta vẫn hay nghĩ đến. Nó tạo cho ta sáng tạo, độc lập và sự độc đáo nguyên chất. Nhưng nó cũng là con dao hai lưỡi có thể biến ta thành một kẻ cố chấp và thất bại nếu sự bảo thủ đặt sai chỗ.
Trên các dòng credit các bộ hình trên các tạp chí thời trang ít khi nào xuất hiện cùng một lúc hai nhiếp ảnh gia vì để hai cá thể giàu cá tính và phong cách riêng làm việc được với nhau không phải dễ. Không nhiều, nhưng không phải là không có. Có lẽ vì thế nên nếu những cặp đôi nào làm việc với nhau thành một thương hiệu lâu dài thì cái họ đạt được sẽ không hề tầm thường. Họ trở thành những cái tên con cưng của làng thời trang cao cấp.
Trong suốt năm 2014 vừa qua, có lẽ ảnh tôi được xem nhiều nhất là các tác phẩm của cặp đôi này: Vogue, Barzaar, Elle… và không loại trừ cả các ad campaign nữa. Họ là Inez Lamsweerde và Vinoodh Matadin.
Có thể nói họ là cặp vợ chồng “kiêm” cộng sự nổi tiếng và hiếm có trong giới nhiếp ảnh thời trang. Vào những năm 80, hai người cùng học tại Học Viện thời trang Amsterdam, Vinoodh học từ năm 1981 còn Inez thì học từ năm 1983 nhưng cùng tốt nghiệp vào năm 1985. Ngay sau đó một năm, họ bắt đầu kết hợp với nhau lần đầu tiên và cho đến tận bây giờ, sau 27 năm vẫn là cặp tình nhân ngọt ngào của giới thời trang.
Cặp đôi người Hà Lan này có một chuyện tình vô cùng lãng mạn.
“Chúng tôi ngay lập tức phải lòng nhau từ những cái nhìn đầu tiên.”, Inez van Lamsweerde kể, nhưng khi đó cả hai đã đều có người yêu và đến tận năm 1992, sau bao cuộc tình thì họ mới chính thức hẹn hò và tiến tới kết hôn sau đó. Hiện nay họ đã sống với nhau tại New York cùng cậu con trai, Charles Star Matadin.
Trong cuộc đời sự nghiệp của họ có lẽ bước ngoặt lớn nhất là vào năm 1994 khi Lee Swillingham, giám đốc sáng tạo của tạp chí phong cách Anh The Face, phát hiện ra hai người và từ đó bắt đầu hợp tác với bộ đôi này với dự án tái thực hiện bộ ảnh “For Your Pleasure” cùng kĩ thuật hiệu ứng photoshop khá hiện đại so với thời đó.
Nhắc đến hai người này thì chắc chắn phải nhắc đến các bìa tạp chí mà họ đã chụp, đa dạng từ các tạp chí phong cách dị biệt như Dazed and Confused, i-D Magazine cho đến các tạp chí thời trang cao cấp như Elle, Vogue, Bazaar… Năm 2011 họ đã hợp tác cùng tạp chí Visionaire cho ra ấn phẩm lớn nhất thế giới cùng với một trong những ngôi sao nhạc pop lớn nhất hiện nay, Lady Gaga – ấn phẩm có khổ 57.48 x 79 inches, chụp Gaga với bộ đồ đuôi cá được bôi dầu đen ấn tượng. Các trang bìa do hai người chụp hằng năm luôn được bình chọn là một trong những bìa tạp chí đẹp nhất.
Không những thế, Inez Lamsweerde và Vinoodh Matadin còn là cặp đôi được các nhà mẫu ưu ái giao cho trách nhiệm chụp các chiến dịch quảng cáo quan trọng nhất như Balmain, LV, Balenciaga, Diesel… và mới đây là chiến dịch quảng cáo của Gap được dán tràn ngập trên các xe bus hay tàu điện ngầm. Và kiêm luôn cả đạo diễn hình ảnh của các MV ca nhạc của cô nàng Lady Gaga với hit như “Applause” thu hút cả trăm triệu lượt xem và không và không thể bỏ qua chuỗi project quảng cáo “Secret garden” của Dior suốt ba phần liên tiếp. Hay ngay mùa thu năm trước họ đã cho ra một dòng nước hoa phi giới tính mang tên 1996, kết hợp với hãng nước hoa Phần Lan – Byredo. Công việc kinh doanh thời trang không dừng lại ở đó khi họ cho ra bộ sưu tập trang sức được bán tại Barney Newyork và Net-à-porter. Không chỉ dừng ở đó, hai người còn tham vọng hơn thế với khát khao tạo dựng nên một thương hiệu lifestyle nổi tiếng thế giới. Trong suốt 27 năm, cặp đôi này đã cho ra khá nhiều cuốn sách ảnh và triển lãm lớn làm nức lòng giới mộ điệu.
Không giống như Inez và Vinoodh, một cặp “vợ chồng cộng sự”, Mert Alas và Marcus Piggot kết hợp cùng nhau dựa trên tình bạn bè và quan điểm sáng tạo. Tôi sẽ không nói dài dòng về công việc của họ vì bản thân cặp đôi này trong thời điểm là một trong những nhiếp ảnh gia “hot” nhất, được yêu thích nhất trong giới thời trang và tất nhiên những dự án thời trang lớn đều nằm vào tay họ. Có thể họ trẻ hơn Inez và Vinoodh một thập kỷ (cả hai đều sinh năm 1974, Mert ở Thổ Nhĩ Kỳ, Marcus ở Wales) nhưng mức độ ảnh hưởng của Mert & Marcus trong nền công nghiệp này gần như không hề kém cạnh.
Điểm nổi bật nhất trong ảnh thời trang của Mert & Marcus chính là những quyền lực của phụ nữ: gợi cảm, duyên dáng và tinh tế nhưng không kém phần erotic. Hai người trong mấy năm qua đã chụp lại những khoảnh khắc sống động nhất của những người mẫu đẹp nhất cuối thế kỉ 20 và đầu thế kỉ 21. Như họ chia sẻ, nguồn cảm hứng lớn nhất của họ chính là từ bậc thầy về thời trang sắp đặt Guy Bourdin.
Mert sinh ra tại Thổ Nhĩ Kì còn Marcus sinh ra tại xứ Wale, họ gặp nhau lần đầu tại Anh vào năm 1994 qua một vài dự án, khi đấy Mert là stylist còn Marcus là nhiếp ảnh gia. Khi quyết định cùng nhau lập thành một đội và lần đầu tiên họ gửi ảnh về tạp chí Dazed and Confused, ngay lập tức nó đã được chọn làm ảnh bìa, một điều mà hai người khó có thể tưởng tượng được. Và tất nhiên ngay sau đó và cho đến tận bây giờ, sự nghiệp của họ vần như diều gặp gió.
Các tác phẩm của họ luôn luôn sexy, có thể nói như vậy. Ta có thể thấy qua những bộ ảnh chụp siêu mẫu Kate Moss khỏa thân hay hình thể hoàn hảo của Cristiano Ronaldo, David Beckham trên các chiến dịch quảng cáo của đồ lót Calvin Klein hay Emporio Armarni. Sự sexy nóng bỏng đó đã giúp họ gây ấn tượng với nhà tạo mẫu Versace và từ đó cặp đôi này luôn được giao đảm nhiệm những ad campaign chính trong suốt những mùa gần đây. Mert & Marcus đã thổi hồn vào những vị thần Hy Lạp. Sự hoang dại, khoái cảm, tình dục luôn là nguồn cảm hứng mà họ đưa vào các tác phẩm của mình một cách phóng túng, nó là phong cách và bầu không khí trong từng bức ảnh mà hai người đã và đang gây dựng.
Hai cặp đôi ở trên là những ví dụ điển hình nhất giúp tôi phá vỡ cái suy nghĩ về sự độc hành trong nhiếp ảnh và cho thấy sụ hợp tác một khi ăn ý và đúng chỗ sẽ mang lại nguồn sáng tạo vô tận. Cho dù bạn có là một nhiếp ảnh gia tự do, đừng ngại nhận sự giúp đỡ, đừng ngại hợp tác và tất nhiên là đừng cố chấp bảo thủ. Trong nghệ thuật không có chỗ cho sự ích kỉ, hãy nghe lời khuyên từ người khác, điều đó không bao giờ thừa.
Hẹn gặp lại các bạn vào kỳ tới!
